Oktawia Toman, psychotki.pl

Dostrzeganie rzeczy na pozór niewidocznych dla oka, cieszenie się z wieczoru spędzonego przy kawie i książce, płacz podczas oglądania dramatu. Wszystkie te określenia dotyczą jednej cechy – wrażliwości. Jednak nie wyczerpują tego, jak jest ona definiowana i czym tak naprawdę jest.

 

Wrażliwość – czym jest?

Wrażliwość można postrzegać z różnych perspektyw: jako cechę osobowości, jako cechę temperamentu lub umiejętność, którą nabywamy. Może być wyraźnie widoczna w naszym zachowaniu lub przejawiać się jedynie w naszym wnętrzu. Osoba wrażliwa jest szczególnie podatna na bodźce zewnętrzne, pochodzące z otoczenia, jak i te wewnętrzne. Według psychologów, jest ona związana między innymi z budową układu nerwowego – u osób wrażliwych jest on bardziej “wyczulony”, odbiera silniej zarówno zdarzenia pozytywne, jak i negatywne. Właśnie dlatego dostrzegamy różnice w reakcji różnych osób na te same bodźce. Dla niektórych przebywanie w głośnym pomieszczeniu pełnym ludzi jest spełnieniem marzeń, a dla niektórych sąsiad grający na flecie to już zbyt wiele. Tłumaczy to również, dlaczego inaczej postrzegamy dzieła sztuki czy przeżywamy śmierć w filmie.

Kontrowersje na temat wrażliwości

Tematu wrażliwości dotyczy jeden główny mit. Bycie wrażliwym utożsamiane jest z byciem bardziej emocjonalnym, empatycznym, współczującym, ale jest też łączone z niestałością emocjonalną, a nawet niedojrzałością. Niektórzy uważają, że bycie wrażliwym, to bycie słabym. W żadnym wypadku nie należy tak na to patrzeć! Częstość wzruszeń lub współczucie drugiemu człowiekowi nie wyklucza bycia silnym i niezależnym. Osoby wrażliwe równie skutecznie stawiają czoła przeciwnościom losu, aniżeli osoby mniej wrażliwe. Nie należy wartościować poziomów wrażliwości, bycie mniej lub bardziej wrażliwym nie decyduje o naszych możliwościach poznawania świata czy radzenia sobie ze stresem. Jest to cecha, która jak każda inna ma swoje “jasne i ciemne strony”.

Wrażliwość a empatia

Obie cechy często idą ze sobą w parze, jednak nie zawsze. Empatia to zdolność do rozpoznawania i współodczuwania stanów emocjonalnych drugiej osoby, a także rozumienia jej punktu widzenia. Osoba empatyczna potrafi postawić się w sytuacji innej osoby i patrzeć z jej perspektywy. Ludzie różnią się pod względem umiejętności spostrzegania tego, co dana osoba czuje, a współodczuwaniem jej stanów. Niektórzy potrafią bardzo dobrze rozpoznać emocje, ale nie potrafią zrozumieć, dlaczego dana osoba zachowuje się w określony sposób. Różnica między empatią a wrażliwością widoczna jest więc w zachowaniu – osoba empatyczna dostrzega i przeżywa emocje innych jak swoje, natomiast osoba wrażliwa może łatwiej te emocje dostrzec i mocniej odczuwać. Inna różnica to sfera, do której pojęcia te się odnoszą – empatia dotyczy emocjonalności, wrażliwość dotyczy również myśli, zachowań, świata zewnętrznego.

Na zakończenie warto jeszcze podkreślić, że nie należy wartościować wrażliwości, nie ma dobrego czy złego jej poziomu. Nie traktujmy bycia wrażliwym jako słabości. Gdyby była ona niepotrzebna, to zniknęłaby w drodze ewolucji. To dzięki niej jesteśmy tutaj razem, dostrzegamy piękno w drugim człowieku i wspólnie możemy świętować Dzień Wrażliwości 21 marca.